Ender zrozumiał więcej, niż powiedziała. Manipulowanie grawitacją to jedno; kolejnym było oszustwo ze strony funkcjonariuszy; ale najważniejsze przesłanie było następujące: wrogiem są dorośli, a nie inne armie. Nie mówią nam prawdy.
(Ender understood more than she said. Manipulation of gravity was one thing; deception by the officers was another; but the most important message was this: the adults are the enemy, not the other armies. They do not tell us the truth.)
W „Grze Endera” Orsona Scotta Carda główny bohater, Ender Wiggin, dochodzi do kluczowego wniosku dotyczącego prawdziwej natury swoich wrogów. Podczas gdy jest szkolony w zakresie manipulowania grawitacją i pokonywania różnych wyzwań taktycznych, dowiaduje się, że prawdziwym zagrożeniem nie są siły przeciwne, ale oszukańcze działania otaczających go dorosłych. Ta świadomość stanowi znaczący punkt zwrotny w jego rozumieniu szerszego konfliktu.
Spostrzeżenie Endera ujawnia głęboką nieufność wobec autorytetów, które manipulują dostarczanymi przez nie informacjami. Przyznaje, że to dorośli, a nie rywalizujące armie, stanowią większe zagrożenie ze względu na swoje kłamstwa i brak przejrzystości. Refleksja ta podkreśla główny temat narracji: walkę z manipulacją i znaczenie rozeznania w świecie pełnym oszustwa.
