De kapelaan had, in een moment van goddelijke intuïtie, de handige techniek van beschermende rationalisatie onder de knie en hij werd opgewonden door zijn ontdekking. Het was wonderbaarlijk. Het was bijna helemaal geen truc, hij zag, om vice in deugd te veranderen en te laster in waarheid, impotentie in onthouding, arrogantie in nederigheid, plundering in filantropie, diefstal in eer, godslastering in wijsheid, brutaliteit in patriottisme en sadisme in gerechtigheid. Iedereen zou het kunnen doen; Het vereiste helemaal geen hersenen. Het vereiste alleen geen karakter.
(The chaplain had mastered, in a moment of divine intuition, the handy technique of protective rationalization, and he was exhilarated by his discovery. It was miraculous. It was almost no trick at all, he saw, to turn vice into virtue and slander into truth, impotence into abstinence, arrogance into humility, plunder into philanthropy, thievery into honor, blasphemy into wisdom, brutality into patriotism, and sadism into justice. Anybody could do it; it required no brains at all. It merely required no character.)
De aalmoezenier in "Catch-22" ervaart een moment van openbaring terwijl hij de techniek van beschermende rationalisatie ontdekt. Hij vindt het bijna moeiteloos om negatieve kwaliteiten om te zetten in positieve kwaliteiten, wat een diepgaande verschuiving in perspectief illustreert. Dit besef brengt hem een gevoel van opwinding, omdat hij het gemak ziet waarmee een persoon immorele acties kan rechtvaardigen door hun betekenissen opnieuw te interpreteren. Zijn inzicht leidt tot een krachtig begrip van hoe perceptie de realiteit kan veranderen.
Dit concept benadrukt het idee dat morele grenzen kunnen worden vervaagd door rationeel denken, waardoor individuen hun gedrag kunnen rechtvaardigen, ongeacht de ethische implicaties ervan. De aalmoezenier erkent dat het manipuleren van deze percepties weinig intelligentie vereist, maar een gebrek aan karakter, en benadrukt een donkere kritiek op hoe de maatschappij kan goedkeuren of vice -maskerading als deugd. Deze ironische wending dient om de integriteit van morele oordelen in een chaotische wereld in twijfel te trekken.