ვიცი რომ ბრძენი ხარ. როდესაც გესმით ნამდვილ ამბავს, არის თქვენი ნაწილი, რომელიც პასუხობს მას ხელოვნების მიუხედავად, მტკიცებულებების მიუხედავად... თქვენ გჯერათ, რომ ეს ამბავი სიმართლეა, რადგან თქვენ უპასუხეთ მას სიმართლის გრძნობიდან, რომელიც ღრმად გაქვთ. მაგრამ სიმართლის ეს გრძნობა არ პასუხობს სიუჟეტის ფაქტობრივობას...{უმეტეს} სიუჟეტის მიზეზობრიობას - ჭეშმარიტად აჩვენებს თუ
(I know that you are wise. When you hear a true story, there is a part of you that responds to it regardless of art, regardless of evidence…You believe that the story is true, because you responded to it from that sense of truth deep within you. But that sense of truth does not respond to a story's factuality...{rather} to a story's causality - whether it faithfully shows the way the universe functions.)
ორსონ სკოტ კარდის „ქსენოციდში“ ავტორი იკვლევს ღრმა კავშირს სიმართლესა და თხრობას შორის. ის გვთავაზობს, რომ როდესაც ინდივიდები ხვდებიან ნამდვილ ნარატივს, ისინი ინსტინქტურად ახდენენ მასზე რეზონანსს, მისი მხატვრული ღირსებისა თუ ფაქტობრივი სიზუსტისგან დამოუკიდებლად. ეს კავშირი ასახავს ჭეშმარიტების შინაგან გაგებას, რომელიც არსებობს უბრალო ემპირიული მტკიცებულებების მიღმა, რაც მკითხველს საშუალებას აძლევს იგრძნოს სიუჟეტის ავთენტურობა.
კარდი ხაზს უსვამს, რომ სიმართლის ეს ღრმა გრძნობა არ არის მიღებული წარმოდგენილი ფაქტებიდან, არამედ იმაზე, თუ რამდენად კარგად ასახავს ამბავი არსებობის ძირითად პრინციპებსა და მიზეზობრიობას. თხრობის უნარი ასახოს სამყაროს ფუნქციონირება არის ის, რაც ნამდვილად ახდენს მკითხველის რეალობის ღრმა განცდას, ავლენს მათ გარშემო სამყაროს უფრო ღრმა გაგებას.
