Kapelan opanował, w chwili boskiej intuicji, poręczną technikę racjonalizacji ochronnej, i był ekranowany przez jego odkrycie. To było cudowne. Nie było prawie żadnej sztuczki, widział, przekształcenie wiceprezesa w cnotę i oszczerstwo w prawdę, impotencję w abstynencji, arogancję w pokorę, plądrowanie w filantropię, złodzieję na honor, bluźnierstwo w mądrość, brutalność w patriotyzm i sadyzm w sprawiedliwość. Każdy mógłby to zrobić; W ogóle nie wymagało żadnych mózgów. Nie wymagało to jedynie żadnego charakteru.
(The chaplain had mastered, in a moment of divine intuition, the handy technique of protective rationalization, and he was exhilarated by his discovery. It was miraculous. It was almost no trick at all, he saw, to turn vice into virtue and slander into truth, impotence into abstinence, arrogance into humility, plunder into philanthropy, thievery into honor, blasphemy into wisdom, brutality into patriotism, and sadism into justice. Anybody could do it; it required no brains at all. It merely required no character.)
Kapelan w „Catch-22” doświadcza momentu objawienia, gdy odkrywa technikę racjonalizacji ochronnej. Uważa, że jest prawie łatwe przekształcenie negatywnych cech w pozytywne, ilustrując głęboką zmianę w perspektywie. Ta realizacja przynosi mu poczucie radości, ponieważ widzi łatwość, z jaką dana osoba może usprawiedliwić niemoralne działania, reinterpretując swoje znaczenia. Jego wgląd prowadzi do potężnego zrozumienia, w jaki sposób percepcja może zmienić rzeczywistość.
Ta koncepcja podkreśla ideę, że granice moralne mogą być zamazane przez racjonalną...