Op de leeftijd van zesentwintig observeerde Virchow de verschrikkelijke sociale omstandigheden in Upper Silezië, Duitsland, waarvan hij geloofde dat ze verantwoordelijk waren voor uitbraken van malaria en dysenterie. Hij drong er bij de Duitse regering op aan om actie te ondernemen door de grondoorzaken van deze gezondheidscrises aan te pakken, de nadruk te leggen op de noodzaak om ondervoeding, overbevolking en onvoldoende hygiënepraktijken te bestrijden.

Virchow bepleitte niet alleen voor verbeterde leefomstandigheden, maar ook voor de oprichting van een volledige en onbeperkte democratie in Upper Silezië. Hij geloofde dat echt democratisch bestuur zou kunnen helpen de onderliggende sociale kwesties aan te pakken die bijdragen aan de crisis in de volksgezondheid, wat uiteindelijk leidde tot betere gezondheidsresultaten voor de arme bevolking van de regio.